Page 66 - ดินและปุ๋ย

เอกสารเผยแพร่ สทพ.นทพ. ค.27 คู่มือ ดิน และ ปุ๋ย

2.3 ขนาดของเม็ดปุ๋ย : แม่ปุ๋ยที่ใช้ต้องมีขนาดเม็ดปุ๋ยใกล้เคียงกันและมีการกระจาย

ขนาดของเม็ดปุ๋ยที่สม�่าเสมอ เพราะเมื่อน�ามาผสมกันแล้วจะได้ปุ๋ยผสมที่มีคุณภาพดี ไม่มีปัญหาเกี่ยวกับ
การแยกตัวของแม่ปุ๋ยแต่ละตัว เช่น ปุ๋ยโปแทสเซียมคลอไรด์ (0 - 0 - 60) ชนิดเม็ด จะเหมาะสมกับ
การน�ามาผสมปุ๋ยใช้เองมากกว่าชนิดผง เพราะว่าเมื่อน�ามาผสมกับแม่ปุ๋ยชนิดอื่นมักจะตกอยู่ใต้กอง

และไม่เข้ากัน เป็นต้น
2.4 รูปทางเคมีของธาตุอาหารหลักในแม่ปุ๋ย : ปุ๋ยผสมที่จะผลิตออกมาใช้ต้องทราบว่าจะน�า

มาใช้ส�าหรับพืชกลุ่มใด และควรเลือกแม่ปุ๋ยให้เหมาะสมตามหลักวิชาการ เช่น แม่ปุ๋ยไนโตรเจนที่จะน�า
มาใช้กับข้าวควรใช้แม่ปุ๋ยที่มีไนโตรเจนในรูปแอมโมเนียมไนโตรเจน (NH 4 - N) หรือมีไนโตรเจน
(NH2 - N) เท่านั้น ถ้าน�าไปใช้กับพืชไร่สามารถใช้แม่ปุ๋ยที่มีไนโตรเจนในรูปแอมโมเนียมไนโตรเจน

(NH 4 - N) หรืออมีดไนโตรเจน (NH 2 - N) หรือไนเตรทไนโตรเจน (NO3 - N) ได้ เป็นต้น
2.5 ราคาต่อหน่วยน�้าหนักของธาตุอาหารปุ๋ย : ราคาต่อหน่วยน�้าหนักของชนิดแม่ปุ๋ยที่จะ

น�ามาผสมกันควรเลือกชนิดที่มีราคาต่อหน่วยน�้าหนักต�่าที่สุด เช่น ปุ๋ยสูตร 21 - 0 - 0 ราคากระสอบละ
250 บาท กับปุ๋ยสูตร 46 - 0 - 0 ราคากระสอบละ 250 บาท เท่ากัน ควรเลือกใช้แม่ปุ๋ยสูตร 46 - 0 - 0
เนื่องจากเมื่อคิดราคาต่อน�้าหนักธาตุอาหารที่มีอยู่ในแม่ปุ๋ยทั้งสองสูตรแล้ว แม่ปุ๋ยสูตร 46 - 0 - 0 ราคา

กิโลกรัมละ 10.87 บาท ขณะที่แม่ปุ๋ยสูตร 21 - 0 - 0 ราคากิโลกรัมละ 23.81 บาท เป็นต้น
3. การค�านวณสูตรปุ๋ย : ปุ๋ยที่จะใช้ผสมค�านวณมาจากเปอร์เซ็นต์ธาตุไนโตรเจน ธาตุฟอสฟอรัส

และธาตุโปแทสเซียม ที่มีอยู่ในปุ๋ยผสมตามเกรดที่เราต้องการ เช่น
ตัวอย่าง ต้องการปุ๋ยสูตร 16 - 16 - 8 จ�านวน 100 กิโลกรัม จะต้องใช้แม่ปุ๋ยชนิดต่าง ๆ
อย่างละกี่กิโลกรัม

ชนิดแม่ปุ๋ยที่เหมาะสม คือ
- ไดแอมโมเนียมฟอสเฟต [18 - 46 - 0 (DAP)]

- ยูเรีย [46 - 0 - 0 (U)]
- โปแทสเซียมคลอไรด์ [0 - 0 - 60 (MOP) ]
วิธีการค�านวณ

3.1 ค�านวณหาธาตุฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ (P 2 O5) ก่อน เนื่องจากแม่ปุ๋ยไดแอมโมเนียม
ฟอสเฟต (18 - 46 - 0) มีเปอร์เซ็นต์ธาตุฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ (P2 O5~) อยู่ในปุ๋ยสูงกว่าเปอร์เซ็นต์

ธาตุไนโตรเจนที่เป็นประโยชน์ (N) มีวิธีค�านวณดังนี้
ปริมาณ P2 O5 46 กิโลกรัม ต้องใช้แม่ปุ๋ย DAP = 100 กิโลกรัม

100 x 1
ปริมาณ P2 O5 1 กิโลกรัม ต้องใช้แม่ปุ๋ย DAP = กิโลกรัม
46
100 x 16
ปริมาณ P2 O5 16 กิโลกรัม ต้องใช้แม่ปุ๋ย DAP = กิโลกรัม
46
= 34.78 กิโลกรัม

กองบัญชาการกองทัพไทย ส�านักงานทหารพัฒนา หน่วยบัญชาการทหารพัฒนา 59