Page 60 - ดินและปุ๋ย
P. 60
เอกสารเผยแพร่ สทพ.นทพ. ค.27 คู่มือ ดิน และ ปุ๋ย
2. ปุ๋ยเชิงผสม (mixed fertilizer) เป็นปุ๋ยเคมีที่มีการ
ผสมของปุ๋ยเคมีเชิงเดี่ยวมากกว่าหนึ่งชนิดเข้าด้วยกัน เพื่อให้ได้
ธาตุอาหารตามที่ต้องการ เช่น ปุ๋ยสูตร 15 - 15 - 15 ที่เป็นการ
ผสมแม่ปุ๋ยทั้งไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโปแทสเซียม
3. ปุ๋ยเชิงประกอบ (compound fertilizer) เป็นปุ๋ยเคมี
ที่ผลิตขึ้นด้วยกระบวนการทางเคมีที่ประกอบด้วยธาตุปุ๋ยอย่าง
น้อยสองธาตุขึ้นไป ซึ่งธาตุปุ๋ยชนิดต่าง ๆ จะอยู่รวมกันใน
สารประกอบเดียวกัน เช่น สารประกอบหรือแม่ปุ๋ยโปแทสเซียม
ไนเตรต (KNO ) ไดแอมโมเนียมฟอสเฟต [(NH ) 2 HPO ] และ
3
4
4
โปแทสเซียมเมตาฟอสเฟต (KPO )
3
4. ปุ๋ยชนิดอื่น ๆ เช่น ปุ๋ยละลายช้าหรือปุ๋ยควบคุมการ
ละลายจะมีกระบวนการที่ปุ๋ยจะค่อย ๆ ปล่อยสารอาหารออกมา ปุ๋ยชนิดนี้มีอยู่ด้วยกันหลายประเภท
เช่น ปุ๋ยละลายช้าชนิดเคลือบพลาสติก ชนิดเคลือบสารละลายช้า ชนิดยูเรียอัลดีไฮด์ ชนิดเคลือบ
ก�ามะถัน เป็นต้น โดยมีความแตกต่างของคุณสมบัติการท�างานในแต่ละชนิด ตัวอย่างเช่น ในปุ๋ย
ละลายช้าชนิดที่เคลือบด้วยพลาสติกจะมีอัตราการปลดปล่อยสารอาหารขึ้นอยู่กับระดับความหนาของ
ตัวพลาสติกที่ใช้เคลือบ หรือชนิดยูเรียอัลดีไฮด์จะมีอัตราการปลดปล่อยสารอาหารที่สูงในช่วงเวลา
ต้น ๆ แต่จะค่อย ๆ ปล่อยได้ช้าลงเรื่อย ๆ จนหมดภายในสามปี หรือชนิดเคลือบก�ามะถันจะมีระยะเวลา
ในการใช้งานอยู่ที่ประมาณสามถึงสี่เดือน ปุ๋ยละลายช้าหรือปุ๋ยควบคุมการละลายช่วยให้พืชได้รับ
สารอาหารที่ค่อนข้างสม�่าเสมอ ไม่ขึ้นลดวูบวาบ
จึงช่วยลดความเสี่ยงจากการเกิดภาวการณ์จุก
หรืออดที่เกิดจากการที่พืชได้รับปุ๋ยมากเกินไป
ในช่วงต้นและขาดสารอาหารในภายหลัง
หลังจากที่สารอาหารในปุ๋ยที่ชะล้างไปจนหมด
ปุ๋ยละลายช้าหรือปุ๋ยควบคุมการละลายยังมี
ข้อดีต่อสิ่งแวดล้อมอีกด้วย เพราะจะช่วยลด
ปริมาณสารเคมีที่ถูกชะล้างจากที่เพาะปลูกไปสู่
แหล่งน�้าธรรมชาติ แสดงลักษณะปุ๋ยสูตร 15 - 15 - 15
ความรู้เรื่องปุ๋ยเคมี
1. ปริมาณธาตุอาหารพืชในปุ๋ยเคมีฉลากของปุ๋ยเคมีทุกชนิดมีตัวเลข 3 จ�านวน เรียงกัน ตัวเลข
แต่ละจ�านวนแสดงปริมาณธาตุไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโปแทสเซียม (เอ็น - พี - เค) ตามล�าดับ
เรียกว่า “สูตรปุ๋ย” ซึ่งมีหน่วยเป็นเปอร์เซ็นต์ (%) โดยน�้าหนักทั้งหมดของปุ๋ยเคมี ตัวอย่างเช่น ปุ๋ยสูตร
กองบัญชาการกองทัพไทย ส�านักงานทหารพัฒนา หน่วยบัญชาการทหารพัฒนา 53