Page 84 - ดินและปุ๋ย

เอกสารเผยแพร่ สทพ.นทพ. ค.27 คู่มือ ดิน และ ปุ๋ย

ตารางที่ 8.2 แสดงผลของการใช้ปุ๋ยคอกอัตรา 1,600 กก./ไร่ เป็นเวลา 5 ปีต่อสมบัติทางกายภาพ

ของดิน

สมบัติของดิน ใช้ปุ๋ย N P K ใช้ปุ๋ยคอก
ความหนาแน่นรวม (กรัม/ลบ.ซม.) 1.37 1.22

ความพรุน (%) 48.3 54

การถ่ายเทอากาศ (ชม./วินาที) 0.27 0.41
การเกิดเม็ดดิน (%) 33.6 45.6

ที่มา : Jung, K.Y. and J.E Yang (2000)

1.2 ปัจจัยที่ควบคุมความเป็นประโยชน์ของธาตุอาหารพืชจากปุ๋ยคอกมีดังนี้ คือ (มุกดา

สุขสวัสดิ์, (2547))
1.2.1 ชนิดของอาหารที่สัตว์บริโภคเป็นอาหาร เช่น แมลง ปลา และหอย จะมีธาตุ
อาหารที่ขับถ่ายออกมามากกว่ามูลสัตว์ที่ได้จากสัตว์ที่บริโภคพืชเป็นอาหาร เช่น มูลนก และค้างคาว

มูลสัตว์เลี้ยงที่เป็นสัตว์ปีกจะมีธาตุอาหารพืชเป็นองค์ประกอบมากกว่ามูลจากสุกร วัว และช้าง เป็นต้น
1.2.2 สัดส่วน คาร์บอน/ไนโตรเจน (C/N ratio) ของปุ๋ยคอก จะเป็นสมบัติของปุ๋ยคอก

ที่บอกถึงองค์ประกอบทางเคมี ปุ๋ยที่มาจากสัตว์ที่บริโภคพืชเป็นอาหารจะมีคาร์บอน/ไนโตรเจน สัดส่วน
ที่กว้างแสดงว่าปริมาณธาตุไนโตรเจนน้อย และเนื่องจากมีซากพืชในรูปของคาร์บอนเป็นองค์ประกอบ
ในมูลสัตว์เหล่านั้น แต่มูลค้างคาวและมูลนกที่มีไนโตรเจนและฟอสฟอรัสในปริมาณที่สูง จึงพบว่ามีส่วน

คาร์บอน/ไนโตรเจน (C/N ratio) ที่แคบกว่า
1.2.3 อายุสัตว์ สัตว์ที่มีอายุน้อยจะมีการย่อยสลายและดูดซึมธาตุอาหารดี จึงท�าให้

มูลสัตว์มีธาตุอาหารน้อย แต่ในสัตว์อายุมาก การย่อยสลายและการดูดซึมธาตุอาหารจะมีน้อย จึงท�าให้
มูลสัตว์อายุมากมีธาตุอาหารมาก
1.2.4 วัสดุรองพื้นคอก ควรเลือกใช้วัสดุที่มีคาร์บอน/ไนโตรเจน แคบหรือต�่า เช่น

หญ้าขน ผักตบชวา ปอเทือง เปลือกมันส�าปะหลัง ต้นข้าวโพด เปลือกถั่วลิสง ฟางข้าว ตามล�าดับ
โดยหญ้าขนจะมีคาร์บอน/ไนโตรเจน (C/N ratio) แคบ

ที่สุด และฟางข้าวจะมีคาร์บอน/ไนโตรเจน (C/N ratio)
กว้างมาก ถ้าใช้ข้าวโพดอาจใช้ของปริมาณมูลสัตว์
ทั้งหมดที่ถ่ายออกมา (ทั้งของเหลวและของแข็ง) วัสดุ

รองพื้นคอกต้องดูดซับธาตุอาหารที่อยู่ในของเหลวของ
สัตว์ได้ดี พวกธัญพืช ข้าวโพด ข้าวฟ่าง ตอซังข้าว

จะดูดซับน�้าได้ประมาณ 2 - 3 เท่าของน�้าหนักแห้ง

กองบัญชาการกองทัพไทย ส�านักงานทหารพัฒนา หน่วยบัญชาการทหารพัฒนา 77