Page 50 - คู่มือพืช - ไร่

คู่มือพืชไร่ - นา

๑. แมลงจ�าพวกดูดน�้าเลี้ยงจากใบยอด ๓. แมลงหวี่ขาว (Cotton whitefly : Bemisia tabaci)
๑.๑ เพลี้ยจักจั่น (Empoasca devastans Distant) เป็นแมลงชนิดปากดูดตระกูลเดียวกับเพลี้ยอ่อน ดูดกินน�้าเลี้ยง
๑.๒ เพลี้ยอ่อน (Aphis gossypii Glover) จากใบท�าให้ฝ้ายชะงักการเจริญเติบโต นอกจากนี้สิ่งขับถ่าย
๑.๓ เพลี้ยไฟ (Ayaria chaetophora Karney) ของแมลงหวี่ขาวมีลักษณะคล้ายหยดน�้าหวานเรียกว่า asal

๑.๔ แมลงหวี่ (Bemisia tabaci Gennadius) หรือ honey dew ซึ่งมักเป็นแหล่งอาหารของราด�า อันเป็น
๑.๕ ไรแดง (Tetranychus sp.) สาเหตุให้เส้นใยฝ้ายสกปรก
๒. แมลงจ�าพวกกินใบ ๔. หนอนเจาะสมออเมริกัน (American bollworm :

๒.๑ หนอนม้วนใบ (Sylepta derogate Fabricius) Earias fabia) เป็นหนอนของผีเสื้อกลางคืน ตัวหนอน
๒.๒ หนอนคืบ (Cosmophila flava Fabricius) จะท�าลายต้นฝ้ายโดยกัดกินใบอ่อน ดอกอ่อน ดอกบาน และสมอ
๒.๓ หนอนกระทู้ (Spedoptera litura Fabricius) ท�าให้ไม่ได้ผลผลิต และเกิดโรคสมอเน่าภายหลังจากสมอ
๓. แมลงจ�าพวกเจาะสมอ ถูกหนอนเจาะไว้แล้ว
๓.๑ หนอนเจาะสมออเมริกัน (Heliothis ๕. หนอนสะไปนี่หรือหนอนหนาม (Spiny bollworm

armighera Hubner) : Earias fabia) มีลักษณะการท�าลาย ตาดอกคล้ายหนอนเจาะ
๓.๒ หนอนสะไปนี่ (Earias fabia Stoll) สมออเมริกัน
๓.๓ หนอนเจาะสมอสีชมพู (Pectinophora ๖. หนอนสีชมพู (Pink bollworm : Pectinophora

gossypiella Saunder) gossypiella) ตัวหนอนจะเจาะท�าลายตาดอก ดอก และสมอ
๔. แมลงจ�าพวกดูดน�้าเลี้ยงเมล็ดฝ้าย ที่ยังอ่อนอยู่
๔.๑ มวนแดง (Dysdercus eingulatus Fab- แมลงศัตรูฝ้ายเหล่านี้ท�าความเสียหายให้กับต้นฝ้าย
tricius) โดยการดูดกินน�้าเลี้ยงจากใบ และยอด ท�าให้ใบแห้ง และ
๔.๒ มวนด�า (Oxycarenus laetus Kirby) ร่วงหล่น และกัดกินสมอ ท�าให้สมอร่วง ปุยฝ้ายสกปรก เมล็ด

๕. แมลงจ�าพวกท�าลายต้นฝ้าย เสียหาย และท�าให้ต้นฝ้ายตาย นอกจากนี้ ยังเป็นพาหะของ
๕.๑ ด้วงงวงเจาะโคนต้น (Pempherulus affinis โรคใบหงิก
Faust)

วิธีการป้องกันก�าจัดแมลงศัตรูฝ้าย
ในที่นี้จะขอกล่าวถึงเฉพาะแมลงร้ายแรง ๖ ชนิด คือ ๑. ใช้พันธุ์ต้านทาน (resistance variety) เช่น
๑. เพลี้ยอ่อน (Cotton aphis : Aphis gossypil) นครสวรรค์ ๑ ศรีส�าโรง ๒ และศรีส�าโรง ๖๐
เป็นแมลงปากดูด ท�าลายต้นฝ้ายโดยดูดกินน�้าเลี้ยงยอดอ่อน ๒. ใช้ชีววิธี (biological control) โดยการใช้ศัตรู
มักท�าให้ใบม้วนหงิกบิดเบี้ยว ต้นฝ้ายชะงักการเจริญเติบโต ธรรมชาติของแมลงศัตรูเหล่านี้ เช่น ตัวห�้า (predator) ได้แก่

อ่อนแอ และเป็นตัวพาหะน�าเชื้อโรคใบหงิกมาสู่ต้นฝ้าย มวนเพชฌฆาต มวนหนามพิฆาต ด้วงเต่า ด้วงดิน ต่อแตน
๒. เพลี้ยจักจั่น (Cotton jassid : Empoasca deyes- หรือใช้ตัวเบียน (parasite) ได้แก่ แมลงวันกั้นขน แตนเบียน
tans) เป็นแมลงชนิดปากดูด ท�าลายต้นฝ้ายโดยดูดกินน�้าเลี้ยง พวก Braconida ischnenmonids, Chalcids pteromaltids

ยอดและใบฝ้าย ขณะเดียวกันจะปล่อยสารพิษสู่ใบฝ้าย ท�าให้ เชื้อรา Nomuraea rileyi ท�าลายหนอนกระทู้ผีเสื้อ และหนอน
ขอบใบม้วนลง สีใบเปลี่ยนเป็นสีเหลือง สีแดง และแห้งตายไป เจาะสมอฝ้าย เชื้อไวรัส Nuclear polyhedrosis และแบคทีเรีย
เรียกอาการนี้ว่า die back ท�าให้ต้นฝ้ายชะงักการเจริญเติบโต เช่น Bacillus thuringiensis ท�าลายพวกหนอนกระทู้ วิธีการนี้

39