Page 92 - คู่มือพืช - ไร่
P. 92
คู่มือพืชไร่ - นา
๓.๒ ระดับน�้า การจะผลผลิตข้าวให้ได้ผลผลิตสูง
การควบคุมระดับน�้าเป็นสิ่งส�าคัญ โดยเฉพาะตั้งแต่เริ่มหว่าน
จนข้าวแตกกอ ระดับน�้าไม่ควรเกิน ๕ เซนติเมตร เมื่อข้าว
แตกกอเต็มที่ ระดับน�้าอาจเพิ่มสูงขึ้นได้ เพื่อจะได้ไม่ต้องสูบ
น�้าบ่อย ๆ แต่ไม่ควรเกิน ๑๐ เซนติเมตร เพราะถ้าระดับน�้าสูง
จะท�าให้ต้นข้าวที่แตกกอเต็มที่แล้ว เพิ่มความสูงของต้น และ
ความยาวของใบ โดยไม่ได้ประโยชน์อะไร เป็นเหตุให้ต้นข้าว
ล้ม เกิดการท�าลายของโรคและแมลงได้ง่าย
๓.๓ การใส่ปุ๋ย ต้องใส่ปุ๋ยให้ถูกต้องตามระยะเวลา
ที่ข้าวต้องการ จ�านวนที่พอเหมาะ จึงจะให้ผลคุ้มค่า (ดูราย
ละเอียดเรื่องการใส่ปุ๋ย) ๑. นาหยอดในสภาพข้าวไร่ พื้นที่ส่วนใหญ่มักเป็น
๓.๔ การใช้สารก�าจัดวัชพืช วัชพืชเป็นปัญหา ที่ลาดชัน เช่น ที่เชิงเขา เป็นต้น ปริมาณน�้าฝนไม่แน่นอน
ใหญ่ในการท�านาหว่านน�้าตม การปรับระดับพื้นที่ให้ราบเรียบ สภาพพื้นที่ส่วนใหญ่ไม่สามารถเตรียมดินได้ จึงจ�าเป็นต้อง
สม�่าเสมอและการควบคุมระดับน�้าจะช่วยลดประชากรวัชพืช หยอดข้าวเป็นหลุม
ได้ส่วนหนึ่ง ถ้ายังมีวัชพืชในปริมาณสูงจ�าเป็นต้องใช้สารเคมี ๒. นาหยอดในสภาพที่ราบสูง เช่น ภาคตะวันออก-
(ดูรายละเอียดเรื่องวัชพืช) เฉียงเหนือ และภาคเหนือ ส่วนใหญ่เป็นที่ราบเชิงเขาหรือ
๓.๕ การป้องกันก�าจักโรคแมลง ปฏิบัติเหมือนการ หุบเขา การหยอดอาจหยอดเป็นหลุมหรือใช้เครื่องมือหยอด
ท�านาด�า (ดูรายละเอียดเรื่องโรคแมลงศัตรูข้าว) หรือโรยเป็นแถวแล้วคราดกลบ นาหยอดในสภาพนี้ให้ผลผลิต
สูงกว่านาหยอดในสภาพไร่มาก
การท�านาหยอด
การเก็บเกี่ยวข้าว
หลังจากที่ข้าวออกดอกหรือออกรวงประมาณ ๒๐ วัน
เป็นวิธีการปลูกข้าวที่อาศัยน�้าฝน หยอดเมล็ดข้าวแห้ง ชาวนาจะเร่งระบายน�้าออก เพื่อเป็นการเร่งให้ข้าวสุกพร้อม ๆ กัน
ลงไปในดินเป็นหลุม ๆ หรือโรยเป็นแถวแล้วกลบฝังเมล็ดข้าว และท�าให้เมล็ดมีความชื้นไม่สูงเกินไป จะสามารถเก็บเกี่ยวได้
เมื่อฝนตกลงมาดินมีความชื้นพอเหมาะ เมล็ดก็จะงอกเป็นต้น หลังจากระบายน�้าออกประมาณ ๑๐ วัน ระยะเวลาที่เหมาะสม
นิยมท�าในพื้นที่ข้าวไร่ หรือนาในเขตที่การกระจายของฝน ส�าหรับการเก็บเกี่ยว เรียกว่า ระยะพลับพลึง คือสังเกตที่
ไม่แน่นอน แบ่งเป็น ๒ สภาพ ได้แก่ ปลายรวงจะมีสีเหลือง กลางรวงเป็นสีตองอ่อน การเก็บเกี่ยว
ในระยะนี้จะได้เมล็ดข้าวที่มีความแข็งแกร่ง มีน�้าหนัก และมี
คุณภาพในการสี
การนวดข้าว
หมายถึง การเอาเมล็ดข้าวออกจากรวง แล้วท�าความ
สะอาด เพื่อแยกเมล็ดข้าวลีบและเศษฟางข้าวออกไป เหลือ
ไว้เฉพาะเมล็ดข้าวเปลือกที่ต้องการเท่านั้น ขั้นแรกจะต้อง
ตากข้าวให้แห้งเสียก่อน การกองข้าวส�าหรับตากก็มีหลายวิธี
แต่หลักส�าคัญมีอยู่ว่าการกองจะต้องเป็นระเบียบ ถ้ากองไม่
81
