Page 62 - คู่มือพืช - ไร่

คู่มือพืชไร่ - นา

ของดิน) ควรแบ่งใส่ปุ๋ยนี้สองครั้งคือหว่านก่อนปลูก หรือ
หลังปลูกเล็กน้อย และหว่านก่อนออกดอกอีกครั้งหนึ่ง เมื่อมี
การคลุกเชื้อแล้วมีการใส่ปุ๋ยไนโตรเจนมาก ๆ ก็ท�าให้มีปมน้อย
หรือมีขนาดเล็ก และถ้าใส่ปุ๋ยไนโตรเจนเพิ่มเติมหลังจากที่ปม

ถั่วเหลืองเริ่มตรึงไนโตรเจนแล้วก็จะไม่มีผลต่อการเพิ่มผลผลิต
ของถั่วเหลือง
ธาตุ P มีความจ�าเป็นส�าหรับการเจริญเติบโตของถั่ว

เหลือง เพิ่มเปอร์เซ็นต์น�้ามัน เพิ่มจ�านวนปมที่ราก ท�าให้เชื้อ
ไรโซเบียมตรึงไนโตรเจนจากอากาศได้ดี ปกติแล้วถั่วเหลือง นอกนั้นดิน pH 6.0 - 7.0 เหมาะต่อการพัฒนาของปมถั่วเหลือง
ต้องการธาตุนี้เป็นจ�านวนมาก และมีการใช้ตลอดอายุของ ก่อนที่จะท�าการปลูกถั่วเหลือง (หรือพืชอื่น ๆ) ก็ควรส่งตัว
ถั่วเหลืองทีเดียว ดินในประเทศไทยมักมีธาตุนี้ต�่า ควรใส่ P อย่างดินไปให้หน่วยงานรัฐบาลที่เกี่ยวข้องในทางนี้ท�าการ
ในรูปปุ๋ยผสม หรือในรูปหินฟอสเฟต (rock phosphate) วิเคราะห์ตรวจสอบคุณสมบัติของดินเสียก่อน ผู้วิเคราะห์

ส�าหรับธาตุ K ก็จ�าเป็นส�าหรับถั่วเหลืองมากเช่นกัน ช่วยท�าให้ จะให้ค�าแนะน�าอย่างดีถึงวิธีการปรับปรุงดินและปรับสภาพ
ถั่วเหลืองติดปมดีขึ้น เพิ่มจ�านวนฝัก เพิ่มจ�านวนเมล็ด เมล็ด ของดินก่อนการเพาะปลูก ในสมัยปัจจุบันกสิกรควรที่จะรู้
มีน�้ามันเพิ่มขึ้น ธรรมชาติและลักษณะของสินค้าเองทุก ๆ ราย

สูตรปุ๋ยซึ่งกรมวิชาการเกษตรนิยมใช้ในการทดลอง ๗.๓ ฤดูปลูก ฤดูปลูกของถั่วเหลืองในประเทศไทย
โดยทั่วไปคือ 3-9-6 N, P2O5, K2O กก./ไร่ ในกรณีของ N มี ๒ ฤดู คือ ฤดูฝน และฤดูแล้ง (ถ้ามีการชลประทานหรือ
นั้นจ�าเป็นต้องเพิ่มขึ้นกว่านี้ถ้าไม่มีการคลุกเชื้อไรโซเบียม สามารถรดน�้าได้) วันปลูกในฤดูฝนนั้นแตกต่างกันไปตามภาค
ที่ใส่ปุ๋ยสูตรอื่น ๆ ก็อาจใช้สูตร ๑๕-๑๕-๑๕, ๑๒-๒๔-๑๒, ต่าง ๆ ของประเทศ แต่ก็อยู่ระหว่างเดือนพฤษภาคม-กรกฎาคม
๑๖-๒๐-๐ อัตรา ๒๕ - ๓๐ กก./ไร่ ถ้าใส่หินฟอสเฟต นั่นเองการเลือกวันปลูกนั้น ประมาณว่า ให้ถั่วเหลืองสุก

ก็ใช้ ๑๐๐ - ๑๕๐ กก./ไร่ และเก็บเกี่ยวได้ในช่วงที่หมดฝนพอดี มิฉะนั้นเมล็ดถั่วจะเน่า
นอกจากธาตุที่ส�าคัญ ๆ ดังกล่าวแล้ว ถั่วเหลืองยัง ขึ้นรา นวดล�าบาก ในภาคใต้ถ้าปลูกถั่วเหลืองหลังนาควรปลูก
ต้องการธาตุเสริมและธาตุรอง (secondary and micro- ในเดือนเมษายน ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือนั้น มักมีระยะ

nutrients) อีกหลายชนิด ธาตุเหล่านี้ ได้แก่ แคลเซียม (Ca), ที่ฝนทิ้งช่วงประมาณ ๑๕ - ๒๐ วัน ในปลายเดือนมิถุนายน
แมกนีเซียม (Mg), ก�ามะถัน (S), เหล็ก (Fe), แมงกานีส หรือต้นกรกฎาคม ดังนั้นควรปลูกถั่วเหลืองหลังจากช่วงนี้
(Mn), โมลิบดีมัน (Mo) และสังกะสี (Zn) ธาตุเหล่านี้ส่วนมาก ในฤดูแล้งส่วนมากเป็นการปลูกถั่วเหลืองในนาข้าว ใน
ต้องการเป็นจ�านวนน้อยการตรวจสอบความขาดแคลนเต็มไป กรณีเช่นนี้ก็อาจปลูกถั่วเหลืองได้ทันทีภายหลังเก็บเกี่ยวข้าว
ด้วยความยากล�าบากแต่ถ้าขาดแคลนแล้วจะท�าให้ผลผลิต โดยทั่วไปแล้วปลูกกันในราวเดือนมกราคม - กุมภาพันธ์
ของถั่วเหลืองลดลงเช่นกัน เช่น ในการทดลองที่จังหวัดเลย ๗.๔ พันธุ์ที่ใช้ปลูก แต่ก่อนนั้นพันธุ์ที่ใช้ปลูกเรียกว่า

และเชียงราย มีการพบว่า ถ้ามีการใส่โมลิบดีนัมแล้ว ท�าให้ พันธุ์พื้นเมืองเป็นพันธุ์ที่ปลูกในแต่ละท้องถิ่นเป็นเวลานาน
ผลผลิตของถั่วเหลืองเพิ่มขึ้น ๓๐ - ๕๐ เปอร์เซ็นต์ หรือเป็นพันธุ์ที่คัดเลือกขึ้นในท้องถิ่นนั้น ๆ เช่น พันธุ์แม่ริม

การใส่ปูนขาวเพื่อปรับสภาพของดินนับว่าจ�าเป็นมาก พันธุ์สันป่าตอง ต่อมาทางกรมกสิกรรม (กรมวิชาการเกษตร)
ส�าหรับดินเป็นกรดหรือดินเปรี้ยว ทั้งนี้เพราะการดูดธาตุ ได้ท�าการผสมและคัดเลือกพันธุ์ใหม่ ๆ ขึ้นมา คือ สจ.๑,
อาหารต่าง ๆ ของถั่วเหลืองไปจากดินมีความสัมพันธ์กับ pH สจ.๒, สจ.๔ และ สจ.๕ พันธุ์ที่นิยมปลูกกันมากในปัจจุบัน
ของดินอย่างมาก ถ้าดินมี pH 6.0 - 7.0 ก็มีการใช้ธาตุอาหาร คือ สจ.๔ และ สจ.๕ เป็นพันธุ์ที่ต้านทานโรคราสนิม
พวก P, K และอื่น ๆ ได้ดี ถ้าต�่ากว่านี้ธาตุอาหารจะถูกตรึงไว้ ได้ดี นอกจากพันธุ์เหล่านี้แล้วพันธุ์ที่เผยแพร่ใหม่ ๆ คือ พันธุ์
นครสวรรค์ ๑, สุโขทัย ๑ และเชียงใหม่ ๖๐

51