Page 21 - PDF_การทำเชื้อและเพาะเห็ด
P. 21
14 การทำาเชื้อ
และเพาะเห็ด
โรคที่พบในเห็ดถุง
สามารถแบ่งตามสาเหตุของการเกิดโรคได้ ดังนี้
1. โรคของเห็ดถุงที่เกิดจากเชื้อเป็นสาเหตุ ได้แก่ โรคที่เกิดจากเชื้อรา เชื้อแบคทีเรีย หรือเชื้อไวรัส
2. โรคของเห็ดถุงที่ไม่ได้เกิดจากเชื้อเป็นสาเหตุ
โรคที่เกิดจากเชื้อรา
1. เชื้อราด�ากลุ่มแอสเพอร์จิลลัส (Aspergillus sp.) ลักษณะที่พบของโรคในถุงเห็ด คือ บางส่วน
ของถุงเห็ดมีสีเขียวเข้มเกือบด�า อาจเกิดที่ส่วนบนใกล้ปากถุงแล้วลามลงไปข้างล่าง หรือเกิดจากด้านล่าง
ขึ้นไปก็เป็นได้ บางส่วนของถุงเห็ดอาจมีสีน�้าตาลเกิดขึ้นติดกับบริเวณที่มีสีเขียวเข้ม
2. เชื้อราด�าโบไตรดิฟโพลเดีย (Botryodiplodia sp.) ลักษณะของโรคที่พบ คือ ขี้เลื่อยในถุงเห็ด
มีสีน�้าตาลเข้มเกือบด�า ในระยะแรกเชื้อรามีสีขาว เมื่อเจริญและขยายกว้างขึ้นจะเกิดก้อนเชื้อราขนาดเล็ก
สีด�าที่เป็นส่วนขยายพันธุ์ของเชื้อรานูนออกมาที่ผิวของถุงพลาสติก
3. เชื้อรากลุ่มราเขียว (Trichoderma sp, Gliocladium sp.) ลักษณะการปนเปื้อนจะสังเกตเห็น
ได้ง่าย เนื่องจากสปอร์ของเชื้อรามีสีเขียวอ่อนใส เมื่อเกิดรวมกันหนาแน่นจะเห็นเป็นหย่อมสีเขียวมะกอก
หรือสีเขียวเข้มในถุงเห็ด
4. ราเขียวเพนนิซีเลียม และเพซีโลไมซีส (Penicillium sp., Paecilomyces sp.) เชื้อรา
เพนนิซีเลียมเป็นราที่ชอบอุณหภูมิปานกลาง ลักษณะบนถุงเห็ดจะเห็นเป็นหย่อมสีเขียวตองอ่อน สีเหลือง
อ่อนอมเขียว หรือสีเทาอ่อน มองดูคล้ายฝุ่นเกาะสกปรก มักเกิดบริเวณด้านล่างของถุงเห็ด ส่วนเชื้อรา
เพซีโลไมซีสเป็นราชอบร้อน สามารถทนต่ออุณหภูมิสูงได้ มักจะเกิดกับถุงเห็ดหอม ลักษณะที่ปรากฏ
คือ มองเห็นเป็นฝุ่นสีซีด เช่น สีน�้าตาลซีด ๆ ปนเหลืองอ่อน หรือสีเหลืองซีดจาง ๆ สังเกตเห็นเส้นแบ่งเขต
การเจริญเติบโตของเชื้อเห็ดและเชื้อราได้อย่างชัดเจน
5. ราสีส้ม หรือราร้อน (Neurospora sp.) มักเกิดเป็นกระจุกบริเวณปากถุง มีลักษณะเป็นผล
สีชมพูอมส้ม ราสีส้มจะไปแย่งสารอาหารและเจริญเติบโตปกคลุมอาหาร ท�าให้เชื้อเห็ดไม่เจริญเติบโต
6. ราเมือก (Slime mould) จะเกิดกับถุงเห็ดที่เปิดถุงเก็บดอกไปแล้วหลายรุ่นและเป็นถุงที่อยู่
ด้านล่างสุด จะสังเกตเห็นเส้นใยสีเหลืองชัดเจนบริเวณด้านข้างถุงและบริเวณปากถุง โดยมากมักจะเกิดกับ
เห็ดหูหนูที่มีการกรีดถุงด้านข้างและรดน�้านาน ๆ จนท�าให้ถุงชื้นแฉะ นอกจากนี้ยังเกิดได้กับถุงเห็ดภูฐาน
ที่หมดรุ่นแล้วแต่ยังไม่มีการขนย้ายท�าความสะอาดโรงเรือน
โรคของเห็ดถุงที่เกิดจากเชื้อราโดยทั่วไปเกิดได้ทั้งเชื้อราปนเปื้อนหรือแข่งขัน และเชื้อราโรคเห็ด
ซึ่งเชื้อราปนเปื้อนส่วนใหญ่เป็นพวกที่มีเส้นใยเจริญเร็วมาก ท�าให้เส้นใยเห็ดชะงักการเจริญเติบโต สังเกต
เห็นเส้นแบ่งเขตที่เส้นใยเห็ดมาบรรจบกับเส้นใยของเชื้อราปนเปื้อน การเกิดเชื้อราปนเปื้อนในถุงเพาะเห็ด
มักเป็นสาเหตุให้ผลผลิตเห็ดลดลง ถ้ามีเชื้อราเหล่านี้เกิดบริเวณปากถุงก็จะเป็นเหตุให้เกิดการระบาดไป
ทั่วทั้งโรงเพาะเห็ด ส่งให้ผลผลิตลดลง
