Page 22 - PDF_การทำเชื้อและเพาะเห็ด
P. 22
การทำาเชื้อ 15
และเพาะเห็ด
สาเหตุของการเกิดเชื้อราปนเปื้อนมีหลายประการ เช่น การทิ้งถุงก้อนเชื้อเห็ดที่เก็บดอกแล้ว
ในบริเวณฟาร์ม ท�าให้เชื้อรากระจายอยู่ในบริเวณนั้น เมื่อมีฝนตก ลมพัด หรือตกลงไปในน�้าที่น�าใช้รดเห็ด
นอกจากนี้ยังมีสาเหตุอื่น ๆ เช่น หัวเชื้อไม่บริสุทธิ์ การนึ่งฆ่าเชื้อถุงเห็ดที่ท�าลายเชื้อไม่หมด ถุงแตก หรือ
ถูกแมลงท�าลาย เป็นต้น
ส�าหรับการป้องกันการเกิดเชื้อราปนเปื้อนในการเพาะเห็ดถุง มีดังนี้
1. ตรวจสอบความสะอาดและความบริสุทธิ์ของหัวเชื้อก่อนซื้อ
2. การถ่ายเชื้อควรท�าในห้องที่สะอาด ปราศจากฝุ่นละอองหรือเชื้อโรคอื่น ๆ หรือเป็นบริเวณ
ที่ไม่มีอากาศถ่ายเท
3. คัดแยกถุงเห็ดเสีย ถุงเห็ดแตก ถุงเห็ดที่มีจุกส�าลีชื้น น�าไปนึ่งใหม่หรือเผาท�าลายเพื่อลด
การระบาดของเชื้อรา
4. ใช้เชื้อพลายแก้ว หมักขยายเชื้อด้วยน�้ามะพร้าว หรือนม ยูเอชที หรือไข่ไก่ หรือนมข้นหวาน
แล้วแต่ตามวัสดุที่มี หมักขยายเชื้อจนครบ 24 - 48 ชั่วโมง ทุก ๆ 3 วัน ติดต่อกัน 4 - 5 ครั้งในช่วงที่
ระบาดมาก ๆ โดยการใช้เข็มฉีดยาฉีดพ่นเข้าไปในก้อนเห็ด
5. รักษาความสะอาดโรงเรือนเพาะเห็ด และบริเวณโดยรอบฟาร์ม
6. เมื่อเก็บผลผลิตหมดแล้ว ควรพักโรงเรือนเพาะเห็ดประมาณ 2 - 3 อาทิตย์ เพื่อท�าความสะอาด
และฉีดพ่นสารป้องกันก�าจัดแมลงหรือเชื้อราที่อาจซุกซ่อนตามพื้น เสา และฝาผนัง ก่อนน�าถุงเชื้อเห็ด
ชุดใหม่เข้ามา ถ้าเป็นไปได้ควรแยกโรงเรือนบ่มกับโรงเรือนเปิดดอกไว้คนละหลังกัน
โรคที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย
1. โรคเน่าสีน�้าตาลของเห็ดภูฐาน เกิดจากเชื้อแบคทีเรียซูโดโมแนส โทลลาสซิไอ (Pseudomonas
fIuorescens tolaagii) ลักษณะอาการของโรค คือ หมวกเห็ดด้านบนเป็นจุดสีเหลืองอ่อนแล้วเปลี่ยน
เป็นสีน�้าตาลขยายไปทั่วหมวก ส่วนแผลที่ก้านดอกเป็นปื้นสีเหลือง หรือน�้าตาลแดง แผลจะยุบตัวได้เมื่อ
ให้น�้าไปเกาะที่ตรงส่วนนี้ ซึ่งเป็นสาเหตุให้เกิดการกระจายของเชื้อแบคทีเรีย โรคนี้จะท�าให้ดอกเห็ด
มีขนาดเล็กกว่าปกติ ผิวหมวกมีสีน�้าตาลอ่อนช�้าง่ายไม่เป็นที่ต้องการของตลาด
2. โรคจุดสีน�้าตาล หรือโรคเน่าเหลืองของเห็ดสกุลนางรม (เห็ดนางรม เห็ดภูฐาน) เกิดจาก
เชื้อแบคทีเรียกลุ่มเรืองแสงชื่อ (Pseudomonas fIuorescens) โดยเห็ดเป๋าฮื้อจะมีอาการเริ่มแรกสังเกต
ได้จากดอกเห็ดที่โผล่พ้นคอขวดมีสีเหลืองซีด บางดอกมีลักษณะม้วนงอ ไม่สมบูรณ์ ดอกไม่พัฒนา
ส่วนดอกที่เจริญออกมาได้หมวกดอกจะไม่บานเต็มที่ กลุ่มของช่อดอกมีตั้งแต่ 2 - 4 ดอก ก้านลีบ
เป็นกระจุก หมวกดอกด้านบนและล่างรวมทั้งก้านดอกมีจุดสีน�้าตาลอ่อนประปราย จากนั้น 1 - 2 วัน
จุดสีน�้าตาลจะเข้มขึ้น และดอกเห็ดบริเวณนี้จะยุบตัว
การป้องกันก�าจัดโรคที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย มีข้อควรปฏิบัติเพื่อหลีกเลี่ยงสภาวะที่เหมาะสม
ส�าหรับเชื้อแบคทีเรีย ดังนี้
1. ลดความชื้นในโรงเพาะไม่ให้เกิน 80 - 85 เปอร์เซ็นต์
2. การรดน�้าควรให้ผิวหน้าของดอกเห็ด (ดอกอ่อน) แห้งภายใน 3 ชั่วโมง และหลังการให้น�้าทุกครั้ง
ไม่ควรให้มีหยดน�้าเกาะค้างอยู่บนดอกเห็ด
